„Wielki Powrót”
to kampania społeczno-informacyjna prowadzona przez Stowarzyszenie „Wspólnota Polska” we współpracy z Polskim Radiem. Celem kampanii jest poinformowanie opinii publicznej o celach repatriacji oraz o kulturowych i cywilizacyjnych korzeniach Polaków przybywających do Polski z Syberii i Kazachstanu.
Audycje radiowe
21 lipca 2017 r. Powroty polskie
20 grudnia 2016 r. w Warszawie wylądował samolot na pokładzie, którego było 150 osób. Byli to Polacy z Kazachstanu. O tym kim są, jak tam się znaleźli i dlaczego teraz są w Polsce opowie Andrzej Grzeszczuk – Stowarzyszenie ,,Wspólnota Polska” i Michał Kisiel dyrektor Domu Polonii w Pułtusku.
22 lipca 2017 r. Na stepach Kazachstanu
Czym był Polski Rejon Narodowy im. Feliksa Dzierżyńskiego potocznie nazywany Dzierżowszczyzną oraz Polski Rejon Narodowy im. Juliana Marchlewskiego inaczej Marchlewszczyzna. Kim byli Polacy zamieszkujący te zimie oraz dlaczego w 1936 r. zostali wywiezieni do Kazachstanu. Na te pytania odpowiedzą Wiktor i Maria Kondraccy oraz Michał Dworczyk sekretarz stanu w Ministerstwie Obrony Narodowej.
28 lipca 2017 r. Powroty polskie
Jak wyglądało zwyczajne życie zesłańców polskich na Syberii i w Kazachstanie. Przeniesiemy się do Kalinówki, Wiśniówki, Zielonego Gaju i Jasnej Polany – miejsc w Kazachstanie, gdzie w żyłach mieszkańców płynie polska krew.
29 lipca 2017 r. Na stepach Kazachstanu
Pamięć o polskich korzeniach jest żywa wśród młodych, których przodkowie w 1936 r. zostali wywiezieni do Kazachstanu. Dzięki temu możemy dowiedzieć się, co to są ziemlanki, jak powstawały pierwsze polskie wsie oraz o tym, jak to jest uczyć się żyć od nowa.
3 sierpnia 2017 r. Alfabet syberyjski
Nazwę tę wymawia się szeptem, z obawą, która jest znana od wczesnych lat dzieciństwa. To nazwa krainy ciągnącej się od Uralu po Ocean Spokojny, od wód arktycznych, aż po stepy mongolskie. Nazwa krainy, gdzie człowiek zostaje sam na sam ze swymi myślami. Syberia – mityczna, obca, niedostępna kraina, której potęga zostawia ranę niechcącą się zabliźnić.
4 sierpnia 2017 r. Powroty polskie
Co sprawia, że Polska w oczach Polaków żyjących za naszą wschodnią granicą jawi się jako kraina marzeń? Co to jest tożsamość i czy można ją utracić – czyli o motywach powrotu Polaków do Ojczyzny.
5 sierpnia 2017 r. Na stepach Kazachstanu
Jak uprawiać kazachstański czarnoziem oraz jak smakuję owoc róży – o tym jak wyglądało życie w kołchozach i sowchozach za Stalina i co się zmieniło po jego śmierci w 1956 roku.
10 sierpnia 2017 r. Alfabet syberyjski
Święte Morze Syberii, na którym znajdziemy 27 wysp, do którego wpływa 366 rzek, a wypływa tylko jedna Angara – Bajkał, cud przyrody, do którego poznania przyczynił się Polak - Benedykt Dybowski, pozostający do dnia dzisiejszego jednym z najbardziej znanych Polaków w Rosji.
11 sierpnia 2017 r. Powroty polskie
O roli polskich misjonarzy w Kazachstanie opowiada ksiądz Tomasz Pyś, proboszcz parafii w Makińsku w Kazachstanie.
12 sierpnia 2017 r. Na stepach Kazachstanu
Ikona była dla nich nie tylko symbolem religijnym, ale również cząstką Polski na bezkresnych stepach Kazachstanu. Stanowiła cichy opór przeciwko ateizacji i otwartej walki sytemu z religią. Modlić się można było tylko w domu, tak aby nikt tego nie widział. Sytuacja ta wymagała wielkiej odwagi ze strony wiernych i kapłanów. Jednym z nich był błogosławiony Władysław Bukowiński nazywany „apostołem Kazachstanu”. Pełnił on posługę duszpasterską w najtrudniejszych latach, co pomagało przetrwać zesłańcom.
17 sierpnia 2017 r. Alfabet syberyjski
Polak jak chce to potrafi – B jak Beniowski – Maurycy Beniowski – polski podróżnik, pirat i król Madagaskaru, który udowodnił, iż powiedzenie to ma w sobie bardzo dużo prawdy.
18 sierpnia 2017 r. Powroty polskie
Nieznajomość prawa szkodzi.7 kwietnia 2017 r weszła w życie nowa ustawa repatriacyjna, która wprowadza dość duże zmiany w stosunku do poprzedniej. O tym, co się zmieniło i jak z rozwagą pomagać opowie doktor Jarosław Turłukowski z Centrum Badań nad Prawem Europy Wschodniej i Azji Centralnej na Uniwersytecie Warszawskim.
19 sierpnia 2017 r. Na stepach Kazachstanu
Objawienia fatimskie mają szczególne znaczenie dla wiernych kościoła katolickiego mieszkających w Rosji i na terenach było ZSRR. Druga tajemnica mówi o nawróceniu Rosji. Po upadku systemu w krajach powstałych z były republik radzieckich nastąpiło odrodzenie religijne. Dotyczy to zarówno chrześcijaństwa, jak i innych religii występujących na tym obszarze.
24 sierpnia 2017 r. Alfabet syberyjski
W Królestwie Polskim, szczególnie na jego wschodnich rubieżach żyło się bardzo biednie. W XIX wieku następowało intensywne kolonizowanie Syberii. Można było tam dostać za darmo, duże obszary ziemi. Nie dziwi więc zatem fakt, iż wiele osób się na to decydowało. Dobrowolni osadnicy z guberni grodzieńskiej założyli osadę, którą nazwali Białystok. Nazwa ta miała przynieść szczęście i przypominać o domu, który został tysiące kilometrów dalej. 200 km od Tomska znajduje się mała wieś licząca obecnie 244 osób, gdzie działa polski kościół, a na cmentarzu, na grobach widzimy polskie nazwiska – to syberyjski Białystok, osada, która przetrwała wojnę domową, kolektywizację, i upadek ZSRR.
25 sierpnia 2017 r. Powroty polskie
Powroty zawsze są trudne, szczególnie jak wraca się do kraju, który zna się tylko z opowiadań i wspomnień osób starszych. Każdy z repatriantów musi zmierzyć się z dylematem: wracać czy nie.
26 sierpnia 2017 r. Na stepach Kazachstanu
Na przełomie 1940-1941 r. doszło do czterech fal deportacji ludności polskiej mieszkających na terach, które znalazły się pod okupacją ZSRR. Decyzja o wywózkach zapadła już wcześniej, bo w grudniu 1939 r. Wywózki z lat 1940-1941 różnią się od tych z 1936 r. Głownie tym, że z tych późniejszych niemal wszyscy wrócili.
31 sierpnia 2017 r. Alfabet syberyjski
Nazwisko Piłsudski jest znane dla wszystkich Polaków. Józef Piłsudski jest narodowym bohaterem i twórcą niepodległej Polski. Mało z nas wie, że miał brata Bronisława, który przeszedł do historii jako wybitny etnograf zajmujący się gównie ludami i kulturami Dalekiego Wschodu, a w szczególności ludem Ajnów, mieszkającym na Sachalinie.
1 września 2017 r. Powroty polskie
Syberia to nie tylko kraina niedostępna, kojarząca się z katorżniczą pracą i śmiercią. Syberia to miejsce, które może być też domem. Udowadniają to Polacy, którzy odnaleźli tam swoje miejsce na ziemi.
2 września 2017 r. Na stepach Kazachstanu
W sierpniu 1941 r. rozpoczęło się formowanie Armii Andersa. Dostanie się do niej było szansą na wydostanie się z ZSRR. Armia ta nie była typową formacją wojskową. Było to miejsce nie tylko dla żołnierzy, ale również cywili. Przy wojsku zgromadziło się wiele tysięcy dzieci, w większości sierot. Mimo niesamowicie trudnych warunków, braku jedzenia, środków higienicznych i problemów z wyjściem z ZSRR, żołnierze zaopiekowali się dziećmi. Powstawały szkoły, świetlice i szpitale dziecięce.
7 września 2017 r. Alfabet Syberyjski
Buriacja. kraina większa od Polski. To na jej terenie znajduje się Święte Morze oraz pomnik największej głowy Lenina. To ziemia, wolności i swobody, gdzie każdy może liczyć na pomoc drugiego człowieka, ponieważ tylko dzięki innym można tam przeżyć.
8 września 2017 r. Powroty polskie
Dzieciństwo, okres w życiu człowieka, który powinien być pełen ciepła i pozytywnych wspomnień. Czy pomimo trudnych warunków, w jakich wychowywały się dzieci deportowanych, czas młodzieńczych lat może zapisać się w pamięci w sposób pozytywny? Czy kraj dzieciństwa do końca życia pozostaje miejscem, do którego się tęskni i które zawsze nosi się w sercu?
10 września 2017 r. Na stepach Kazachstanu
W 1936 r. deportacje nie dotknęły tylko Polaków. Na stepy Kazachstanu trafili również Ormianie polskiego pochodzenia. Historia zapomniała o nich, o narodzie, który od wieków żył wśród nas.
14 września 2017 r. Alfabet Syberyjski
Jest taki Polak, który w Rosji jest szczególnie znany i ceniony. Jego nazwiskiem nazwane są szczyty, pasma i przełęcze górskie. W większości dużych miast możemy przespacerować się ulicami, noszącymi jego nazwisko. Na Syberii znajduje się zaś jego miasto. Polakiem tym jest Jan Czerski, który zapisał się w historii jako jeden z najwybitniejszych badaczy Syberii.
15 września 2017 r. Powroty polskie
Polacy, którzy mieszkają obecnie w Kazachstanie są już trzecim i czwartym pokoleniem, które się urodziło i wychowało w tym stepowym kraju. Dla nich Kazachstan nie jest już miejscem zsyłki, ale domem, który znają, gdzie mają przyjaciół, a rdzenni mieszkańcy tych terenów traktują ich jak swoich.
17 września 2017 r. Na stepach Kazachstanu
Uczą się polskiego, ale między sobą mówią po rosyjsku. Polska dla nich jest mitem, który był przekazywany w opowieściach dziadków. Wybór przynależności narodowej wśród młodych Polaków z Kazachstanu jest dość płynny i bardzo często nie jest związany z poczuciem polskości.
21 września 2017 r. Alfabet Syberyjski
Syberia dla Rosji była tym, czym Australia dla Imperium Brytyjskiego. Była więzieniem, z którego nie da się uciec, ponieważ nie ma dokąd i jest ono tak daleko, że dalej się nie da. Na Syberii inaczej patrzy się na świat i życie. Trzeba cieszyć się z tego, co się ma. Doceniać należy każdy dzień. Nabiera się dystansu do cywilizacji i dóbr doczesnych. Tam rządzi przyroda i to ona ustala reguły, których złamanie może kosztować bardzo wiele.
22 września 2017 r. Powroty polskie
Historie Polaków z Syberii mogą nauczyć nas bardzo dużo. Pokazują, jak w tragedii zobaczyć nadzieję, a w beznadziei odnaleźć sens.
22 września 2017 r. Debata
Ile osób zostało w Kazachstanie, ile już wróciło oraz na jakich zasadach powraca się do Polski. Rozmawiają Aleksandra Ślusarek, prezes Związku Repatriantów Rzeczpospolitej Polskie, doktor Rober Wyszyński i Mariusz Paluszkiewicz, zastępca dyrektora Domu Polonii w Ostródzie.
24 Września 2017 r. Na stepach Kazachstanu
Od lat 90-tych następuje odrodzenie religijne w Rosji i na ziemiach należących do byłego ZSRR. Wzrost znaczenia religii w życiu codziennym potwierdza utworzenia przez Jana Pawła II 17 maja 2003 r. Archidiecezji Najświętszej Marii Panny w Astanie.
28 września 2017 r. Alfabet syberyjski
Benedykt Dybowski był polskim naukowcem,. W 1864 r. za udział w Powstaniu Styczniowym zo-stał skazany na zesłanie na Syberię. Trafił nad Bajkał gdzie jako pierwszy założył stacje metrologiczną oraz dokonał jego pomiarów. Był Leonardem da Vinci swoich czasów.
29 września 2017 r. Powroty polskie
Repatriacja przebiega wieloetapowo. Wymaga dokładniej znajomości prawa. Dzięki dobrej znajomości przepisów prawa proces ten nie musi być trudny i niezrozumiały.
2 listopada 2017 r. Alfabet syberyjski
Nicefor Czernichowski – Polak, który w XVII w. założył prawie niepodległe państwo, które utrzymywało stosunki dyplomatyczne z Chinami. Jaxa miała swoją stolicę w dzisiejszym Ałbazinie znajdująca się na terenie obwodu amurskiego.
3 listopada 2017 r. Powroty polskie
Rytuały, obyczaje czy symbole są elementami kształtującymi człowieka. Są one ważnym ogniwem tożsamości. Łamanie się opłatkiem przy stole wigilijnym czy odwiedzanie grobów 1 listopada staje się nie tylko zwykłą coroczną tradycją, ale zaczyna być czymś więcej, co powoduje, że Polacy wyróżniają się na tle innych. Jest to cząstka Ojczyzny przywieziona ze sobą i przekazywana z pokolenia na pokolenie.
9 listopada 2017 r. Alfabet syberyjski
Kraina, która położona jest w dorzeczu Leny, gdzie ponad połowę ziem pokrywa wieczna zmarzlina. Miejsce, gdzie spotykamy duchy drzew, zwierząt, nieba i wody, dla których trzeba podziękować za trzymiesięczne lato. Taka jest właśnie Jakucja – kraina, w której przyroda wyznacza czas i określa prawa.
10 listopada 2017 r. Powroty polskie
Syberia - miejsce, które znane jest z nazwy nam wszystkim. Mało jednak osób wie, jakie są jej dokładne granice geograficzne i historyczne oraz o tym, że Polacy zaczęli się już tam pojawiać w XVI w.
16 listopada 2017 r. Alfabet syberyjski
Kościoły katolickie w Rosji i Kazachstanie są prowadzone przez kapłanów z Polski. Na ich barkach w dużej mierze spoczywa podtrzymywanie polskości.
17 listopada 2017 r. Powroty polskie
Na Syberii to nie człowiek jest najważniejszy, a przyroda. W takich warunkach sąsiad jest prawdziwym skarbem. Tylko dzięki wzajemnej pomocy ludzie są w stanie przetrwać w tej krainie.
17 listopada 2017 r. Debata
Pomoc finansowa dla repatriantów jest niezwykle ważna. O tym, jak tę pomoc zorganizować roz-mawiają poseł Małgorzata Gosiewska, PiS i Elżbieta Zielińska z Kukiz ’15.
23 listopada 2017 r. Alfabet syberyjski
Co to jest kibitka – mickiewiczowska fantazja czy prawda? Czyli o tym, jak zesłańcy docierali na Syberię.
24 listopada 2017 r. Powroty polskie
Głównym tematem audycji jest rola pomocy formalnej i nieformalnej, której potrzebują repatrianci.
30 listopada 2017 r. Alfabet syberyjski
Ł jak łut szczęścia. Ucieczka z łagru była możliwa, jednak wymagała przede wszystkim szczęścia. Łatwiej było uciekać samemu niż w grupie, w której mógł się znaleźć kapuś. Nie było dobrego planu na ucieczkę z Syberii, albo się udawało albo nie…